BOM là gì? ERP quản lý hiệu quả BOM trong quá trình sản xuất

BOM là một khái niệm quan trọng trong quản lý sản xuất, đặc biệt là khi triển khai hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning). Trong bối cảnh ngành công nghiệp ngày càng phát triển và phức tạp, việc hiểu rõ và quản lý hiệu quả BOM đóng vai trò quyết định đến sự thành công của quá trình sản xuất. Hãy cùng OMEGA.ERP tìm hiểu về khái niệm BOM là gì, vai trò quan trọng của nó trong chuỗi sản xuất, và cách mà hệ thống ERP hỗ trợ quản lý BOM một cách hiệu quả, từ đó nâng cao năng suất và tối ưu hóa quy trình sản xuất.

Xem thêm: Cải tiến sản xuất gia tăng chất lượng sản phẩm trong 2024

BOM là gì?

BOM (Bill of Materials) – Định mức nguyên vật liệu là một danh sách toàn diện của tất cả các bộ phận, vật liệu, linh kiện, số lượng, và hướng dẫn cần thiết để lắp ráp và sản xuất các sản phẩm. BOM đặc trưng cho từng sản phẩm hoặc dự án cụ thể và cung cấp thông tin về cấu trúc phân cấp của các thành phần, số lượng, và mối quan hệ giữa chúng.

BOM đóng vai trò là cốt lõi của bất kỳ quy trình sản xuất nào vì nó cung cấp tất cả thông tin cần thiết để lắp ráp một bộ phận. Đây không chỉ phác thảo những vật liệu thô và sản xuất cần thiết để chế tạo một bộ phận mà còn bao gồm các thiết bị và công cụ cần thiết để chế tạo các bộ phận đó. Một cách đơn giản hơn, BOM như là một công thức nấu ăn, trong đó bao gồm nguyên liệu (gia vị, cá, thịt, số lượng, giá tiền, mua ở đâu,…) và cách chế biến đầy đủ.

Các doanh nghiệp thường bắt đầu quá trình sản xuất bằng cách xây dựng BOM. Thông qua BOM, doanh nghiệp có thể quản lý quá trình sản xuất có thể hiểu rõ cấu trúc của sản phẩm và biết được những gì cần chuẩn bị để đảm bảo sự hiệu quả và đồng nhất trong sản xuất. Nếu một hóa đơn định mức nguyên vật liệu bị sai sót, nó có thể gây ra sự cố trong quá trình sản xuất gây lãng phí tài nguyên nguồn lực và cả thời gian của doanh nghiệp.

Xem thêm : ERP là gì? Tìm hiểu về Phần mềm quản lý doanh nghiệp

BOM có ý nghĩa thế nào đối với Doanh nghiệp sản xuất?

Hiện nay, BOM đang trở thành một công cụ không thể thiếu trong hầu hết các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm, hàng hóa, và cung cấp dịch vụ. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận thức đầy đủ về ý nghĩa và tầm quan trọng của BOM đối với doanh nghiệp. Danh sách sau đây chú trọng vào những lợi ích thực tế mà Bill of Materials mang lại:

Hỗ trợ kế hoạch mua nguyên vật liệu thô

BOM giúp doanh nghiệp dự trù chính xác số lượng nguyên vật liệu thô cần thiết để hoàn thiện sản phẩm trong quá trình sản xuất thực tế. Thông qua việc xác định chi tiết cấu trúc sản phẩm, doanh nghiệp có thể tính toán và xây dựng kế hoạch mua sắm nguyên vật liệu một cách hiệu quả.

Kiểm soát hàng tồn kho

BOM cung cấp cái nhìn chi tiết về việc sử dụng nguyên vật liệu, giúp người quản lý kiểm soát chính xác số lượng hàng tồn kho. Thông qua việc kiểm soát tồn kho, doanh nghiệp có thể giảm thiểu lãng phí và tối ưu hóa quản lý nguồn lực.

Hỗ trợ dự trù chi phí

Xác định chính xác số lượng nguyên vật liệu thông qua BOM giúp dễ dàng và chính xác hóa quá trình dự trù kinh phí sản xuất. Doanh nghiệp có thể lập kế hoạch nguồn lực tài chính một cách hiệu quả hơn, tránh được những sự chệch lệch không mong muốn.

Tiết kiệm nguồn ngân sách

Xác định chính xác BOM giúp doanh nghiệp liên hệ với đối tác và nguồn cung nguyên vật liệu một cách nhanh chóng và chính xác. Điều này không chỉ đảm bảo nguồn cung ổn định mà còn giúp tiết kiệm ngân sách bằng cách tránh tình trạng dư thừa nguyên liệu không cần thiết.

Theo dõi và Lập kế hoạch sử dụng nguyên vật liệu

BOM là căn cứ cho doanh nghiệp tính toán và lập kế hoạch chi tiết về việc sử dụng nguyên vật liệu theo từng đơn hàng cụ thể và theo hạn mức quy định. Quá trình này giúp đảm bảo sự hiệu quả và tiết kiệm trong việc sử dụng nguyên vật liệu, đồng thời đáp ứng đúng nhu cầu của khách hàng.

Hỗ trợ quản lý hồ sơ liên quan

BOM làm cơ sở cho việc quản lý hồ sơ của từng sản phẩm, điều này làm tăng tính dễ dàng và minh bạch trong quá trình tra cứu và bảo quản thông tin. Kết hợp với những thông tin đó, người quản lý có thể theo dõi chi tiết về số lượng và giá thành của từng nguyên vật liệu, hỗ trợ quá trình bảo quản và quản lý hồ sơ hiệu quả.

Xem thêm : 15+ Cách khai thác lợi ích tiềm năng của Hệ thống ERP 

5 loại BOM trong quản lý sản xuất hiện nay

Manufacturing Bill of Materials (mBOM)

mBOM , hay còn được biết đến là BOM sản xuất, được áp dụng khi một doanh nghiệp muốn thể hiện đầy đủ các thành phần và bước lắp ráp cần thiết để tạo thành một sản phẩm hoàn chỉnh. Đây là loại BOM phổ biến nhất trong các công ty sản xuất hiện nay với nguồn dữ liệu được tổng hợp từ nhiều hệ thống bao gồm lập kế hoạch nguồn lực doanh nghiệp ERP, lập kế hoạch tài nguyên vật liệu, hệ thống thực thi sản xuất.

Engineering Bill of Materials (eBOM)

Khác với mBOM, eBOM thường chú trọng vào các thành phần và nguyên liệu trong quá trình thiết kế. eBOM phát triển trong giai đoạn thiết kế sản phẩm, sử dụng các công cụ như thiết kế hỗ trợ máy tính và tự động hóa thiết kế điện tử.

Một sản phẩm hoàn chỉnh có thể được liên kết với nhiều eBOM khác nhau. Các tài liệu eBOM sẽ liệt kê chi tiết về vật phẩm, bộ phận, thành phần, và các bước lắp ráp sản phẩm theo thiết kế của các nhóm kỹ thuật.

Production BOM

Production BOM còn gọi là BOM sản phẩm, là nền tảng tạo ra đơn hàng cần sản xuất.  Chúng sẽ liệt kê các thành phần và thành phần lắp ráp để tạo nên một sản phẩm hoàn chỉnh bao gồm giá cả, mô tả, số lượng, các đơn vị đo lường,…

Trong quá trình sản xuất các thành phần vật lý sẽ được chuyển đổi thành thành phẩm hoàn chỉnh. Các nguyên liệu thô sẽ được phân bố hợp lý cho các sản phẩm bởi hệ thống tự động của chúng. Các nhu cầu thành phần, chi phí, tính sẵn có của nguyên liệu sẽ được tự động thêm vào các đơn đặt hàng.

Single-Level BOM

Đây là loại BOM đơn cấp thường được sử dụng cho các sản phẩm có cấu trúc đơn giản không có các thành phần nhỏ. Ở đây có chứa tổng số các bộ phận được sử dụng trong quá trình làm thành sản phẩm và được liệt kê theo thứ tự số phần. Tài liệu này chỉ cho phép một cấp độ con trong các thành phần, lắp ráp, vật liệu.

Multi-level BOM

So với Single-Level BOM thì Multi-Level BOM có xu hướng được sử dụng cho những công trình phức tạp hơn và do đó bao gồm các thành phần lắp ráp, thường được chia thành các cấp độ khác nhau. Trong tài liệu này, mỗi vật phẩm (nguyên liệu thô hoặc lao động) phải liên kết với vật phẩm gốc, ngoại trừ ở cấp cao nhất.

Xem thêm : TOP 5 Phần mềm ERP tốt nhất dành cho doanh nghiệp hiện nay

Hệ thống ERP quản lý BOM như thế nào?

Hệ thống ERP cung cấp khả năng định cấu hình cho các BOM trong quá trình sản xuất, nơi các bộ phận hiện có và các cụm lắp ráp con có thể dễ dàng tích hợp với nhau ngay khi đơn đặt hàng được tạo và cấu hình sản phẩm được xác định. Sự kết hợp này được thực hiện mà không gây ra sự trùng lặp trong thiết kế, giúp bộ phận kỹ thuật giảm độ phức tạp của quy trình kiểm soát kỹ thuật.

Cơ sở dữ liệu sản xuất của hệ thống ERP không chỉ xây dựng BOM mà còn tham gia vào module sản xuất. Đặc biệt, mỗi nhà máy có BOM sẽ xác định mối quan hệ chi tiết hơn giữa mọi thông tin sản xuất, đồng thời liên kết các thành phần và mô tả cách chúng tương tác.

Dữ liệu từ BOM hỗ trợ ERP trong nhiều hoạt động sản xuất, bao gồm lập kế hoạch, định mức sản phẩm, dự báo nhu cầu vật tư, quản lý giá thành, thực hiện lệnh sản xuất, và quản lý kho từ nguyên vật liệu đến thành phẩm theo từng công đoạn sản xuất. Điều này tăng cường độ chính xác của BOM trong quá trình ra quyết định, từ quản lý chuyền sản xuất đến quản lý mua hàng.

Bài viết liên quan : 7 Bước quy trình tư vấn triển khai thành công cho Doanh nghiệp

Vì sao doanh nghiệp nên lựa chọn ERP để quản lý BOM?

BOM đóng vai trò chính trong việc mô tả cấu trúc của sản phẩm cuối cùng. Tuy nhiên, để BOM có thể thực hiện nhiệm vụ này thì doanh nghiệp cần xây dựng một hệ thống theo dõi và giám sát nguồn lực, sau đó tích hợp và cộng tác với BOM để sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả.

Với phần mềm quản lý nguồn lực doanh nghiệp (ERP), mọi dữ liệu được tổng hợp từ các bộ phận khác nhau như kế toán, quản lý kho, bán hàng  tiếp thị, sản xuất… vào một cơ sở dữ liệu duy nhất. Điều này giúp dữ liệu hiển thị chi tiết, bao gồm cả các thành phần và vật liệu riêng lẻ nhằm hỗ trợ việc quản lý trong suốt quá trình vòng đời của sản phẩm.

Quản lý BOM trên ERP cũng giúp giảm gánh nặng về thời gian và nguồn lực bằng khả năng tự động tổng hợp thông tin như vật phẩm, bộ phận, thành phần, phụ và quy trình lắp ráp trong sản phẩm.

Ngoài ra, ERP còn lưu trữ lượng lớn dữ liệu về các hạng mục, tồn kho, và nguyên vật liệu, tạo ra một nguồn thông tin phong phú. Từ đây, những quyết định quan trọng về việc ra mắt sản phẩm mới hoặc điều chỉnh các thành phần để nâng cao chất lượng sản phẩm trước đó có thể được đưa ra một cách chính xác và hiệu quả.

Bài viết liên quan : Các phân hệ trong ERP: 9+ module cần thiết cho doanh nghiệp

Lựa chọn Phần mềm giải pháp OMEGA.ERP cho việc quản lý BOM

Như vậy có thể thấy, định mức nguyên vật liệu BOM đóng vai trò như là một “kim chỉ nam” trong sản xuất, giúp điều hướng và quản lý tốt toàn bộ quy trình trong nhà máy, từ việc lên ý tưởng cho đến đặt nguyên vật liệu và sản xuất thành phẩm. Do đó, việc xây dựng một BOM đóng vai trò nền tảng cho một quy trình sản xuất an toàn và hiệu quả.

Đa số các doanh nghiệp thường sử dụng MS Excel để xây dựng BOM. Mặc dù phương pháp này đã chứng minh hiệu quả qua nhiều năm, nhưng nó chắc chắn không là phương án tối ưu nhất cho việc quản lý BOM hiệu quả. Những khuyết điểm có thể kể đến như:

• Dễ mắc lỗi thủ công: nhân viên nhập sai, nhập thiếu,…không chỉ lãng phí thời gian mà còn có thể ảnh hưởng các quyết định kinh doanh quan trọng đang được đưa ra dựa trên dữ liệu không chính xác.
• Khó thêm các biến thể: khi sản phẩm thay đổi và đa dạng hơn, gần như cách duy nhất là tạo lại một BOM mới.
• Tạo BOM nhiều cấp rất phức tạp: việc quản lý nhiều phiên bản của một bộ phận trên các sản phẩm ở các cấp khác nhau của hệ thống phân cấp BOM có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng trong Excel.

Chính vì những lý do này, doanh nghiệp bạn có thể cân nhắc lựa chọn giải pháp OMEGA.ERP. Ngoài việc hỗ trợ nhà quản trị cập nhật thông tin và ra quyết định kịp thời, chính xác, trong quản lý BOM, OMEGA còn có thể cho phép bạn xây dựng và quản lý BOM tương tác với toàn bộ quy trình làm việc của mình trong thời gian thực một cách chính xác và nhanh chóng.

Cho đến nay, có hàng ngàn doanh nghiệp nhỏ và lớn nước tin dùng và triển khai thành công sản phẩm OMEGA.ERP. Có đầy đủ doanh nghiệp về các lĩnh vực sản xuất và thương mại Cơ Khí, Sản xuất, Dệt May, Thép, Bất Động Sản, Nông Nghiệp … Điểm khác biệt của việc triển khai OMEGA.ERP đó là tập trung sâu vào tính quản trị và thống nhất giải pháp ứng dụng trước khi triển khai chi thiết thực tế.

Xem thêm : Dashboard : Phân tích dữ liệu đa chiều cho doanh nghiệp

Hãy thường xuyên theo dõi OMEGA.ERP để cập nhật thêm các kiến thức mới cũng như thông tin về phần mềm ERP. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể xem những thông báo mới tại Fanpage OMEGA.ERP cũng như liên hệ với chúng tôi qua Hotline: 028 3512 8448 để nhận được có thể tư vấn giải pháp ERP tối ưu cho bạn cũng như những ưu đãi hấp dẫn.